Prawo autorskie to zbiór przepisów regulujących jedną z ważniejszych dziedzin prawa własności intelektualnej. Ochroną prawnoautorską objęte są jedynie te wytwory intelektu człowieka, które spełniają przesłanki "utworu".

Definicję tego pojęcia zawiera art. 1 ust.1 prawa autorskiego, który stanowi, że "Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór)". W nauce prawa autorskiegopostanowienie to interpretuje się następująco: utworem jest pewien niematerialny wytwór działalności intelektualnej twórcy, noszący jego osobiste piętno. Aby mógł on korzystać z ochrony wynikającej z przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych musi łącznie spełniać następujące przesłanki: być rezultatem pracy człowieka (twórcy), stanowić przejaw działalności twórczej, mieć indywidualny charakter. Pod pojęciem "przejawu" należy przy tym rozumieć uzewnętrzniony rezultat działania, zaś z działalnością twórcząmamy do czynienia wówczas, gdy w jej wyniku powstaje subiektywnie nowy(tzn. będący efektem własnej, niezależnej działalności twórcy) wytwór intelektu. Twórczy charakter działalności intelektualnej może się przejawiać w utworze w rozmaity sposób, w szczególności: może przenikać wszystkie warstwy dzieła (tj. treści i formy), może też obejmowaćtylko niektóre z nich. Spełnienia przesłanki "twórczości" (oryginalności i indywidualności) można doszukiwać się także w samym doborze, układzie lub uporządkowaniu składników utworu. W nauce prawaautorskiego zwraca się uwagę na  następującą zależność: im szersza swoboda doboru i zestawienia  elementów, z jakich utwór jest zbudowany, tym łatwiej dopatrzyć się w nim znamion twórczości. Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie Sądu Najwyższego  dominuje pogląd, iż uzależnienie pojęcia "utworu" od istnienia elementu twórczości nie oznacza, aby owa twórczość miała się charakteryzować jakimś określonym stopniem indywidualności  i oryginalności. Z punktu widzenia prawa autorskiego nie ma znaczenia, jak głęboko sięga i w jaki sposób się przejawia piętno osobiste twórcy - czy jest ono wyraźne i uderzające, czy też zupełnie niepozorne. Prawo autorskie chroni w pełnym zakresie również utwory, gdzie owo "piętno" występuje chociażby w skromnym zakresie. Podobne stanowisko w tej kwestii ujawnia się w wielu orzeczeniach Sądu Najwyższego. Na wymienienie zasługują w szczególności następujące orzeczenia Sądu Najwyższego - Przedmiotem ochrony prawnej z mocy ustawy o prawie autorskim jest dzieło piśmiennictwa będące wynikiem indywidualnej twórczości, bez względu na jej zakres i wartość. Kolekcja afiszów lub ogłoszeń, katalogi, rozkłady kolejowe, książki kucharskie, wzory, formularze - mogą być przedmiotem prawa  autorskiego, jeżeli ich forma opracowania, układ lub wyjaśnienia mają charakter samodzielny i indywidualny jestto ochrona tzw. zewnętrznej oryginalności. Obowiązująca ustawa o prawie autorskim traktuje bardzo szeroko zakres ochrony prawa autorskiego, obejmując nią każdy przejaw działalności duchowej noszący cechę osobistej działalności, każdą oryginalną myśl ujętą konkretnie w samodzielną formę. Ochronie prawnej na podstawie tej ustawy podlega wszelka twórczość bez względu na jej postać, jakość i rozmiary oraz bez względu na to, czy uzewnętrzniła się ona w treści dzieła czy też w samej tylko formie. Takwięc ustawa o prawie  autorskim zapewnia wyłączność twórczą w szerokiejskali, poczynając np. w dziedzinie piśmiennictwa od dzieła o najwyższym artyzmie, a kończąc na zwykłych wypisach szkolnych, a nawet kalendarzach, rozkładach jazdy, księgach o samo-  istnym układzie lub samodzielnym opracowaniu. Każda twórczość umysłowa bez względu na to, czy chodzi o twórczość opartą na ściśle samoistnym pomyśle, czy też opartąna naśladownictwie już istniejących dzieł, podlega  ochronie prawnej, byleby w swoim ostatecznym wyniku, w swojej zewnętrznej formie wykazałaznamiona wyróżniające ją od innych dzieł osobliwością pomysłu i umiejętnością ujęcia  tematu. Ochrona prawna twórczości umysłowej nie zależy od stopnia wysiłku pracy umysłowej ani od znacznej jej doniosłości.

Pod ochroną prawa znajduje się każde dzieło ocechach osobistej twórczości bez względu na jego wartość, także wtedy, gdy dzieło stworzono dla celów praktycznych, byle tylko pod względem formy wykazywało pewne elementy twórcze, choćby minimalne.

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

Komentarz

Podpis *

Email *

Witryna internetowa